Historia i problemy figurki Matki Bożej Niepokalanej
Figurka stanowi integralną część miejsca pamięci por. Armii Krajowej Wandy Tomczyńskiej ps. „Ala”. Na początku lat 30. XX w. została zakupiona przez Ignacego Tomczyńskiego i zainstalowana na jego posesji przy ul. Jagiellońskiej nr 40 (obecnie 30). Dla rodziny Tomczyńskich była wyrazem ich wiary i patriotyzmu. Podczas okupacji niemieckiej wszyscy członkowie tej rodziny działali konspiracyjnie w szeregach ZWZ-AK. Najmłodsza – Wanda ps. „Ala” prowadziła kancelarię sztabu pułku I rejonu „Marianowo-Brzozów” AK, pełniła funkcję komendantki Wojskowej Służby Kobiet w I batalionie i prowadziła tajne nauczanie języka polskiego i historii. Pod postumentem, na którym stała figurka Matki Bożej została zamontowana skrytka, będąca miejscem wymiany meldunków dla łączniczek Armii Krajowej. Skrytka nigdy nie została odkryta przez wroga.
Wanda Tomczyńska otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Legionowa. Była nagrodzona m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Zmarła w 1998 roku.
Z inicjatywy Klubu Pamięci Wandy Tomczyńskiej w roku 2000 wykonano tablicę pamiątkową wg projektu Jolanty Drozd i umieszczono ją na postumencie figurki Matki Bożej. Po sprzedaży posesji i jej przebudowaniu przez nowych właścicieli, pp. Krynickich, w roku 2012 miejsce pamięci zostało przeprojektowane przez autorkę Jolantę Drozd i uzyskało nową formę architektoniczną.
W nocy z 16 na 17 grudnia 2016 r. ktoś doszczętnie rozbił figurkę Matki Boskiej. Na prośbę środowisk weteranów Armii Krajowej i Towarzystwa Przyjaciół Legionowa władze samorządowe miasta postanowiły sfinansować odtworzenie figurki. Pod nadzorem Muzeum Historycznego w Legionowie, na podstawie zachowanych fotografii, postać Matki Bożej odtworzyła rzeźbiarka Elżbieta Grabarczyk.
Odsłonięcia i poświęcenia zrekonstruowanej figurki dokonano 28 lipca 2017 r.
Niestety, problemy z dewastacją figurki nie skończyły się. W 2021 roku ktoś postanowił „upiększyć” historyczną rzeźbę nowoczesnymi lampkami, które przykleił technicznym klejem do postumentu, niszcząc w ten sposób walor historyczny zrekonstruowanej rzeźby. Przywrócenie figurki do stanu pierwotnego kosztowało grubo ponad tysiąc zł. W bieżącym, 2023 roku, ktoś ponownie usiłował coś „poprawiać” i być może nawet nie celowo – uszkodził fragment ręki Matki Bożej. Konieczna naprawa i konserwacja w specjalistycznej pracowni będzie nas wszystkich kosztować duże kilka tysięcy złotych.
Zwracamy się do wszystkich parafian i mieszkańców Legionowa:
- Szanujmy do miejsce pamięci narodowej i obiekt czci religijnej.
- Nie dotykajmy figurki Matki Bożej i tablicy pamięci Wandy Tomczyńskiej.
- Kwiaty i znicze składajmy u podnóża figury i tablicy.
Zespół Ochrony Pamięci Armii Krajowej „Brzozów
Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej św. Jana Kantego
Figura Matki Bożej przy ul. Jagiellońskiej
